4 Kometen zichtbaar aan de sterrenhemel

De 4 Kometen

In november zijn er 4 kometen tegelijk zichtbaar, alle 4 in ongeveer hetzelfde deel van de hemel. Dat komt niet vaak voor.

 

 

Ison – Encke – Lovejoy – Linear

1. Ison, waarvan al een tijd bekend is dat die in november langskomt. Komt laag aan de horizon en is rond 21 november het best zichtbaar
2. Encke, een komeet die plotseling veel helderder is geworden. Deze reist elke 3.3 jaar rondom de zon. Op zijn helderst rond 21 november, op het oost-zuidoosten
3. Lovejoy, ook ineens veel helderder geworden. Vanaf half november is Lovejoy met het blote oog zichtbaar, vlakbij de heldere ster Procyon, in de Kleine Beer.
4. Linear, die binnen een paar dagen tijd 250 keer zo helder is geworden door een onverwachte uitbarsting, en anders niet zichtbaar zou zijn. Zulke uitbarstingen zijn erg zeldzaam. De oostelijke horizon en de vroege schemering geven de beste kansen

Wat zijn kometen?

Men neemt aan dat kometen restanten zijn van de tijd van de vorming van ons zonnestelsel, brokken ijs met afmetingen tussen 1 en 50 km die in de buitenste delen van de zonnenevel gevormd werden. Door de zwaartekrachtsvelden van de grote planeten, kunnen ze in hun elliptische banen terechtkomen waardoor ze in de binnenste delen van het zonnestelsel kunnen komen.

Plasmastaart en stofstaart

Kometen zijn relatief kleine hemellichamen die in vaak elliptische banen rond een ster draaien en uit ijs, gas en stof bestaan. Het zijn als het ware “vuile sneeuwballen”. Wanneer een komeet dicht genoeg bij een ster komt en warmer wordt sublimeert een deel van de materie waaruit ze bestaat om een komeetstaart te vormen.
Vaak hebben kometen twee staarten: een plasmastaart en een stofstaart, die allebei van de ster of de zon afgekeerd staan. Het vaste deel van de komeet is de komeetkern en kan een doorsnede hebben van 1 tot 50 kilometer. De lengte van de gaswolk daaromheen kan sterk variëren: van 100 000 km tot 1 000 000 km of meer. De omlooptijd rond de ster kan een paar jaar (b.v. komeet Encke) tot vele duizenden jaren bedragen.

Kuipergordel

Van kometen met kortere omlooptijden wordt gedacht dat ze uit de Kuipergordel afkomstig zijn, buiten de baan van Neptunus. Objecten in de Kuipergordel kunnen soms door de zwaartekrachtinvloed van een ander object, dat bijvoorbeeld vlak langs beweegt, van baan veranderen zodat ze in de richting van de zon bewegen en daarna onder invloed van de zwaartekracht van de grote planeten verder naar binnen getrokken worden.

Oortwolk

De Oortwolk is daarentegen de bron van kometen met een lange omlooptijd. Ze worden periodiek uit hun baan getrokken door externe invloeden, mogelijk door de zwaartekracht van een passerende ster of een ander hemellichaam of getijdenkrachten van de melkweg.
Behalve hun herkomst en de duur van hun omloop is er nog een verschil tussen kometen met korte omloop en kometen met lang omloop.
Doordat de Oortwolk het hele zonnestelsel omringt, zijn de kometen uit deze wolk niet gebonden aan het vlak van de ecliptica, waardoor deze kometen van overal aan de hemel vandaan kunnen komen.
De Kuipergordel ligt daarentegen in het vlak van de ecliptica en kometen uit de Kuipergordel bewegen daarom zelf in dit vlak.